หลังจากคลอดลูก คุณแม่อาจพบกับภาวะซึมเศร้าซึ่งเป็นสภาวะทางจิตที่พบได้บ่อยในผู้หญิงที่แต่งงานและเป็นมารดาใหม่ๆ อย่างไรก็ตาม คุณแม่ไม่ควรกังวล เพราะมีวิธีการแก้ไขและรับมือกับภาวะซึมเศร้าหลังคลอดอยู่ด้วยกัน
ภาวะซึมเศร้าหลังคลอดคืออะไร?
คือสภาวะทางจิตที่พบได้บ่อยในคุณแม่หลังจากคลอดลูก สภาวะนี้มีอาการที่หลากหลายและจะมีอยู่นานขึ้นในกรณีที่ไม่ได้รักษา ซึ่งอาการที่พบรวมถึงความเศร้าหงุดหงิด หรือไม่สนใจสิ่งที่เคยสนใจ นอกจากนี้ คุณแม่ที่มีภาวะซึมเศร้าหลังคลอดยังสามารถมีอาการกินเท่าที่ควร หรือกินมากเกินไป เบื่ออาหาร หรือนอนมากเกินไป นอกจากนี้ยังมีความเป็นไปได้ที่จะมีความวิตกกังวล เป็นต้น
ภาวะซึมเศร้านี้เกิดขึ้นได้ไม่ว่าจะเป็นคุณแม่ที่เป็นครั้งแรกหรือครั้งหลังจากเคยคลอดไปแล้ว ซึ่งอาการนี้เกิดขึ้นเนื่องจากการเปลี่ยนแปลงทางฮอร์โมน ตลอดจนการปรับตัวที่ต้องทำเพื่อให้เหมาะสมกับการเป็นแม่ใหม่ ดังนั้น หากคุณแม่เป็นหนึ่งในผู้ที่มี ไม่ต้องกังวล เพราะมีวิธีการรับมือและการรักษาที่สามารถช่วยลดอาการได้
สัญญาณและอาการของภาวะซึมเศร้า
เป็นสภาวะทางจิตที่ส่งผลให้คุณแม่รู้สึกท้องถิ่นและเศร้าโดยไม่มีเหตุผลชัดเจน อาการบางอย่างเป็นปกติในช่วงหลังคลอด อย่างเช่น ความเหนื่อยล้า ความวิตกกังวล ลูกน้อยที่จำเป็นต้องดูแล แต่หากคุณแม่มีอาการต่อไปนานกว่าสามสัปดาห์ โดยมีอาการเล็กน้อยไม่เปลี่ยนแปลง หรือมีอาการที่รุนแรงขึ้น คุณแม่อาจเป็นซึมเศร้า
อาการอาจแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับบุคคล อาการที่เป็นไปได้มีดังนี้
- อารมณ์เสียหายนะ : การรับรู้ว่าคุณไม่กำลังรับใช้ลูกน้อยหรือครอบครัวอย่างที่ควร หรือมีความรู้สึกว่าผิดพลาดต่อตนเอง ทำให้คุณรู้สึกท้องถิ่นหรือเศร้า
- ความสับสนหรือความกลัว : คุณอาจรู้สึกว่าไม่มีทางจะจัดการกับสภาวะหรืออาชีพการงานใหม่ หรือไม่มีทางจะกลับเป็นตัวเองอีกครั้ง
- ความวิตกกังวล : คุณอาจกังวลเกี่ยวกับการดูแลลูกน้อยหรือว่าคุณจะไม่มีพลังหรือแรงบันดาลใจในการดูแลลูกน้อย
- การมองตนเองหรือการคิดเมื่อยล้าเกินไป : คุณอาจมองตนเองเป็นคนที่ไม่เหมาะสมทั้งทางกายและจิตใจ หรือรู้สึกว่าคุณไม่มีพลังที่จะทำกิจกรรมต่างๆ
- การนอนไม่หลับหรือหลับเกินไป : การตื่นมาก่อนเวลาหรือหลับเกินไปเป็นอาการที่พบได้สำคัญ
- อาการร่าเริงหรือว้าวุ่น : อาการเหล่านี้เป็นภาวะของภาวะซึมเศร้าที่มักพบได้ในช่วงต้น
การรับรู้เร็วของสัญญาณและอาการเหล่านี้ และการเชื่อมั่นในการรับรู้ จะช่วยให้คุณแม่เริ่มรับมือกับอาการที่เกิดขึ้นได้ดีขึ้น และช่วยให้คุณแม่บอกเล่าอาการกับผู้อื่นเพื่อขอความช่วยเหลือ
วิธีการรับมือ ภาวะซึมเศร้า
เป็นสภาวะทางจิตที่คุณแม่อาจพบหลังจากการคลอดลูก โดยจะมีสิ่งที่คุณแม่สามารถทำเพื่อป้องกันและรับมือกับภาวะซึมเศร้าได้ ดังนี้
ค้นหาความช่วยเหลือจากคนใกล้ชิด
การค้นหาช่วยเหลือจากคนรอบข้าง เช่น ครอบครัว เพื่อน หรือที่ปรึกษาจิตเวช เป็นสิ่งที่สำคัญมากในการรับมือ คุณแม่ไม่ควรเครียดเกี่ยวกับการขอความช่วยเหลือ เพราะมีผู้คนให้การช่วยเหลือและเข้าใจสภาวะของคุณแม่ได้ดี
รักษาสุขภาพที่ดี
การดูแลสุขภาพที่ดี เช่น การทานอาหารที่มีสารอาหารที่เพียงพอ การออกกำลังกาย การนอนพักเพียงพอ จะช่วยเสริมสร้างสุขภาพอารมณ์ที่ดี และช่วยลดอาการของภาวะซึมเศร้าในคุณแม่
พูดคุยกับคนที่เข้าใจ
คุณแม่ควรหาคนที่เข้าใจและสนับสนุนคุณแม่ พูดคุยเรื่องความรู้สึกของคุณแม่โดยเปิดเผยอย่างตรงไปตรงมา เพื่อให้คนรอบข้างเข้าใจสภาวะที่คุณแม่อยู่
เข้าร่วมกลุ่มสนทนา
การเข้าร่วมกลุ่มสนทนาในเรื่อง เป็นทางเลือกที่ดีสำหรับคุณแม่ที่ต้องการค้นหา ความช่วยเหลือและคำปรึกษา เพื่อส่งเสริมการรักษาและช่วยให้คุณแม่กลับมาสู่สภาพปกติ
การปรึกษาและการรักษาภาวะซึมเศร้า
หากคุณแม่รับรู้ว่าตนเองมีอาการ หรือมีสัญญาณแสดงอาการภาวะซึมเศร้า คุณแม่ควรพูดคุยกับแพทย์หรือผู้ให้การดูแลอย่างทันท่วงที
การรักษาจะไม่ใช่เรื่องยาก แต่จำเป็นต้องให้ความสำคัญกับการรักษาให้ถูกต้อง คุณแม่สามารถแบ่งปันความรู้สึกกับบุคคลที่ใกล้ชิดหรืออาจสนทนากับคนที่มีประสบการณ์คล้ายกัน เช่นเพื่อน หรือครอบครัว แต่หากมีภาวะซึมเศร้าที่รุนแรงมากขึ้น คุณแม่จะต้องรับการรักษาจากแพทย์ที่มีความเชี่ยวชาญในการดูแลภาวะซึมเศร้าและสุขภาพจิต
การปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ
การปรึกษาและการรักษา มีจำนวนมากวิธี คุณแม่สามารถเลือกตามความต้องการ แต่หากไม่แน่ใจว่าควรเริ่มต้นที่ไหน คุณแม่ควรพูดคุยกับแพทย์หรือผู้ให้การดูแลเพื่อขอคำแนะนำ
คุณแม่สามารถค้นหาบริการภาวะซึมเศร้าที่อยู่ใกล้บ้านได้ผ่านโรงพยาบาล หรือเว็บไซต์ของสมาคมจิตแพทย์ไทย
การรักษาภาวะหลังคลอด
การรักษาภาวะซึมเศร้ามีหลายวิธี เช่น การใช้ยาระงับอาการซึมเศร้า การรักษาด้วยการพูดคุยกับแพทย์หรือนักจิตวิทยา การรักษาผ่านการเข้าร่วมกลุ่มสนทนา การฝึกสมาธิ และการดูแลสุขภาพร่างกาย เพื่อช่วยให้ลดความเครียดและภาวะซึมเศร้า คุณแม่ควรพูดคุยกับแพทย์เพื่อตัดสินใจว่าวิธีการรักษาใดที่เหมาะสมกับตัวเอง และควรร่วมเป็นส่วนหนึ่งของการรักษาเพื่อให้ได้ผลดีมากที่สุด
การดูแลตนเองที่สำคัญ
การดูแลตนเองเป็นสิ่งที่สำคัญอย่างยิ่งสำหรับคุณแม่ที่กำลังเผชิญกับภาวะซึมเศร้าเพราะการดูแลตนเองอย่างเหมาะสมจะช่วยลดอาการภาวะซึมเศร้าได้มากขึ้น
ในส่วนนี้เราจะแนะนำเคล็ดลับการดูแลตนเองที่คุณแม่สามารถใช้ได้ในช่วงที่มีภาวะซึมเศร้าหลังคลอด
การพักผ่อน
การพักผ่อนเพียงพอเป็นสิ่งที่สำคัญเมื่อคุณแม่ต้องการกลับมาสู่สภาพปกติหลังคลอด คุณแม่สามารถพักผ่อนได้โดยการนอนหลับเพียงพอ และหลีกเลี่ยงการทำงานหรือกิจกรรมที่ต้องใช้ความพยายามมากเกินไปในช่วงเวลาหลังคลอด
การดูแลสุขภาพจิต
การดูแลสุขภาพจิตเป็นสิ่งสำคัญอีกอย่างหนึ่งที่คุณแม่ควรให้ความสำคัญ เพราะเป็นภาวะทางจิตที่ต้องการการรักษาอย่างถูกต้อง
การนั่งสมาธิ
การนั่งสมาธิเป็นวิธีการช่วยลดความเครียดและภาวะซึมเศร้า คุณแม่สามารถนั่งสมาธิเป็นเวลาไม่กี่นาทีต่อวันเพื่อช่วยเพิ่มสมาธิและลดความวิตกกังวลขณะรับมือ
การค้นหากิจกรรมที่ชื่นชอบ
การค้นหากิจกรรมที่ชื่นชอบและทำให้รู้สึกสดชื่นอาจช่วยให้คุณแม่ได้รับประสบการณ์ที่ดีขณะที่ต้องจัดการกับอาการภาวะซึมเศร้า
การออกกำลังกายและโภชนาการที่เหมาะสม
การดูแลร่างกายด้วยการออกกำลังกายและดูแลโภชนาการเป็นสิ่งที่สำคัญในการช่วยลดอาการเนื่องจากการออกกำลังกายช่วยให้ร่างกายแข็งแรงและมีพลังงาน เพื่อช่วยให้คุณแม่รู้สึกดีขึ้น
นอกจากนี้การดูแลโภชนาการก็เป็นสำคัญเช่นกัน คุณแม่ควรกินอาหารที่มีประโยชน์และไม่ต้องรับประทานอาหารหรือเครื่องดื่มที่มีซุปตาร์หรือแอลกอฮอล์ เนื่องจากสารเหล่านี้อาจทำให้ภาวะซึมเศร้าแย่ลง
การออกกำลังกาย
คุณแม่สามารถเริ่มต้นด้วยการออกกำลังกายที่เบาๆ เช่น การเดินเร็ว หรือเล่นโยคะ จากนั้นค่อยๆ เพิ่มความหนักหรือระดับความยากของการออกกำลังกายเรื่อยๆ โดยวัตถุประสงค์ของการออกกำลังกายนั้นเพื่อให้มีการไหลเวียนเลือดเพิ่มขึ้น และควบคุมฮอร์โมนที่เกี่ยวข้องกับอารมณ์ได้ดีขึ้น
โภชนาการ
คุณแม่ควรกินอาหารที่มีประโยชน์ให้มากขึ้น เช่น ผักใบเขียว เนื้อสัตว์ที่มีประโยชน์ เช่น ปลา และอาหารที่มีไขมันไม่เกิน 30% ของหน้าที่โดยประมาณ และไม่มีอาหารหรือเครื่องดื่มที่มีซุปตาร์หรือแอลกอฮอล์ นอกจากนี้คุณแม่ควรรับประทานวิตามินและแร่ธาตุตามที่แพทย์แนะนำ
FAQ โรคภาวะซึมเศร้า
A: ภาวะซึมเศร้าเป็นสภาวะทางจิตที่คุณแม่อาจพบหลังจากการคลอดลูก อาการที่พบได้แก่ ความเบื่อหน่าย, ความหดหู่, ความเหงา และความไม่มีชีวิตชีวา
A: สาเหตุของภาวะซึมเศร้ายังไม่ชัดเจน แต่มีความเสี่ยงสูงกับผู้ที่มีประวัติโรคซึมเศร้า คลอดลูกด้วยวิธีผ่าตัด, คลอดลูกหลายครั้ง, หรือมีความเครียดสูง
A: คุณควรพูดคุยกับหมอหรือผู้ที่มีความรู้เกี่ยวกับภาวะซึมเศร้า นอกจากนี้ คุณควรพูดคุยกับคนในครอบครัว หรือเพื่อนที่ไว้วางใจได้เพื่อขอความช่วยเหลือและการสนับสนุน
แต่ใครคุณแม่ที่ยังมีความกังวลเกี่ยวกับการรับมืออะไรบ้าง ควรจะเตรียมอะไรดี หลังจากการคลอดยังไง ABCTHEBABY เราก็มีคำตอบไว้ให้คุณแม่มือใหม่แล้ว คลิกเลย!
